بررسی سازوکار و نوزمین‌ساخت پهنه گسلی سیه‌چشمه– خوی

Authors

  • بهزاد زمانی استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
  • محسن مؤید استاد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
  • مریم روستایی کارشناسی ارشد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
  • پیمان نواب‌پور دکترا، انستیتو علوم زمین، دانشگاه فردریک شیلر، جینا، آلمان
Abstract:

سامانه گسلی سیه‌چشمه- خوی، از گسل‌های اصلی در بخش شمال ‌باختری ایران به شمار می‌رود که فعالیت امتدادلغز راست‎گرد برای پاره‌های مختلف آن گزارش شده است. در تصاویر ماهواره‌ای این منطقه، جابه‌جا شدن مسیر رودخانه‌ها، بریده شدن و جابه‌جایی مخروط افکنه‌ها در راستای پاره‌های گسلی یاد شده، تأییدی بر جنبش‌های امتدادلغز راست‎گرد این سامانه گسلی است. به‎طوری که میزان جابه‌جایی مخروط‌افکنه‌ها در دشت زورآباد (در راستای پاره‌ای از گسل کمرکسن) حدود 8/1 کیلومتر برآورد شده است. سازوکار حاکم بر پهنه گسلی سیه‌چشمه- خوی با استفاده از روش تحلیل وارون و با استناد بر تلفیق حل سازوکار کانونی زمین‌لرزه‌های روی داده در منطقه و داده‌های صحرایی مورد بررسی قرار گرفته است. از این رو، سعی شده است از همه داده‌های لرزه‌ای در این ناحیه که دارای حل سازوکار کانونی بوده‌اند استفاده شود. همچنین، داده‌های صحرایی برداشت شده در پژوهش حاضر اندازه‌گیری سطوح برشی دارای خش‌لغز و صفحات گسلی پهنه سیه‌چشمه- خوی را شامل می‌شود. این داده‌ها در 7 ایستگاه و 45 سطح برشی دارای خش‌لغز در واحدهای سنگی جوان (در نزدیکی پاره‌های گسلی یادشده) اندازه‌گیری شده‌اند. ابتدا با استفاده از روش تحلیل وارون محورهای اصلی تنش در هر یک از ایستگاه‌ها به دست آمد. سپس با تلفیق داده‌های صحرایی و حل کانونی زمین‌لرزه‌ها رژیم تنش نوزمین‌ساختی حاکم بر این منطقه ارزیابی شد. نتایج به دست آمده از این تحلیل، سازوکار چیره امتدادلغزی برای این گسل نشان می‌دهد و نشان از یک رژیم تنش امتدادلغز با مؤلفه فشارشی N162°E و مؤلفه کششی N255°E در این منطقه دارد. بر این پایه می‌توان اظهار کرد که رژیم تنش یادشده مسبب اصلی زمین‌لرزه‌های روی داده در این محدوده بوده است. همچنین حرکت امتدادلغز راست‎گرد پاره‌های گسلی سیه‌چشمه- خوی تحت تأثیر این تنش است. در ضمن نتایج این تحلیل با پژوهش‌های دیگر پژوهشگران و اندازه‌گیری‌های GPS در این ناحیه همخوانی خوبی نشان می‌دهد. 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ریخت‌زمین‌ساخت، هندسه و سازوکار جوان پهنه گسلی صوفیان- شبستر، آذربایجان (ایران)

پژوهش پیش رو با هدف بررسی‌های ریخت‌زمین‌ساختی در پهنه گسلی صوفیان - شبستر در پهنه البرز باختری - آذربایجان (شمال باختری ایران) به انجام رسیده است. این پهنه گسلی، در دامنه جنوبی بلندی‌های میشو، واحدهای زمین‌شناختی نئوژن و کواترنری را بریده است. بر پایه مطالعه داده‌های حاصل از تلفیق داده رقومی توپوگرافی با مقیاس۲۵۰۰۰/۱، عکس‌های هوایی در مقیاس ۲۰۰۰۰/۱، تصاویر ماهواره‌ای لندست با دقت مکانی٣٠ متر و ...

full text

هندسه، سازوکار و تکوین ساختاری پهنه گسلی چشمه‌نی در البرز خاوری- الله‌داغ

پهنه گسلی چشمه‌نی با طول حدود 100 کیلومتر و روند عمومی شمال خاوری- جنوب باختری در رشته کوه‌های البرز- الله‌داغ قرار گرفته است. این پهنه متشکل از گسل‌های بسیاری است که به‌طور عمده دارای شیب زیاد °85-40 به سمت شمال باختر یا جنوب خاور هستند. این پهنه متعلق به سامانه گسلی شاهرود و دارای جنبش چپ‌بر است. شواهد ریخت‌زمین‌شناسی از جمله آبراهه‌های منحرف شده، مخروط‌افکنه‌های جابه‌جا شده و نهشته‌های کواتر...

full text

بررسی ریخت‌زمین‌ساخت و لرزه‌زمین‌ساخت پهنه گسلی راور، جنوب ایران مرکزی

با توجه به توانایی ایجاد زمین‌لرزه‌هایی بزرگ توسط گسل‌های راستالغز د‌رون قاره‌ای که از عناصر مهم دگرشکلی مناطق فعال  قاره‌ها  نیز به‌شمار می‌آیند، تعیین هندسه و کینماتیک این گسل‌ها به همراه شناسایی قطعات فعال و نحوه تکامل ساختاری و زمین‌ساختی آنها در طول زمان امری ضروری به نظر می‌رسد. پهنه گسلی مورب لغز راست‌بر راور با طولی حدود 137 کیلومتر در نزدیکی شهر راور  و در شمال کرمان قرار دارد. در بخش‌...

full text

تحلیل ساختاری پهنه گسلی لاهیجان- البرز باختری

پهنه گسلی لاهیجان یکی از گسل­های عرضی البرز باختری است که با سازوکار راستالغز چپ­بُر دگرریختی­هایی را در این پهنه پدید آورده است. در این پژوهش با انجام مطالعات صحرایی، فن­های سنجش از دور، پردازش تصاویر ماهواره­ای و روش­های آماری، پهنه گسل لاهیجان مورد تحلیل هندسی و جنبش­شناختی قرار گرفته و تلاش شده است پهنه گسلی بازسازی شود. برپایه نتایج حاصل از این پژو...

full text

سازوکار جایگیری دایک ها در خاور پهنه گسلی دشت بیاض(شرق ایران)

در این پژوهش به بررسی تکوین عناصر ساختاری ، ارتباط این عناصر با جایگیری دایک ها با استفاده از پیمایش های صحرایی و تحلیل عکس های ماهواره ای در خاور پهنه گسلی دشت بیاض می پردازد. بررسی تصاویر ماهواره ای و مشاهدات صحرایی، روند چهارگانه گسلی چیره را در منطقه مشخص می سازد. دو روند n-s و nw-se برای دایک ها قابل تشخیص است که از روند شکستگی های منطقه پیروی می کند. که روند n-s براساس الگوی مناطق برشی که...

15 صفحه اول

بررسی وضعیت تنش در محدوده پهنه گسلی سیاه چشمه- خوی (شمال باختر ایران) و استفاده از روش تحلیل جدایش تنش‌ها در جدایش تنش‌های نوزمین‌ساخت از تنش‌های دیرین

محدوده مورد مطالعه در این پژوهش، در شمال­باختری ایران و در استان آذربایجان­ غربی قرار دارد و شهر خوی به عنوان بزرگ‌ترین منطقه مسکونی در حاشیه جنوب­ خاوری منطقه یاد شده قرار گرفته است. در این پژوهش وضعیت رژیم تنش در محدوده گسل سیاه چشمه- خوی، بر پایه روش تحلیل وارون، بر مبنای داده­های سازوکار کانونی زلزله­ها و داده­های صحرایی لغزش گسل­های فعال بررسی شده است که متوسط رژیم تنش حاکم را تنش امتداد ل...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 24  issue 96

pages  221- 234

publication date 2015-09-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023